Η σημασία και το μέγεθός σου στο χωροχρόνο (σύμπαν) είναι σχετικά, όχι ασήμαντα
- Λεπτομέρειες
- Κατηγορία: Πέραν της φυσικής
- Τελευταία Ενημέρωση στις Παρασκευή, 01 Μαρτίου 2019 02:24
- Δημοσιεύτηκε στις Παρασκευή, 16 Μαρτίου 2018 19:33
- Γράφτηκε από τον/την Χριστόφορος Χιονίδης
Έτυχε να διαβάσω πρόσφατα ένα σχόλιο από έναν γνωστό Έλληνα επιστήμονα, ο οποίος σύμφωνα με αυτό ήθελε να δείξει πως, σχετικά με το σύμπαν, το μέγεθός μας είναι τόσο ασήμαντο που δεν θα έπρεπε κανείς μας να νοιώθει η να προσπαθεί να δείξει πως είναι αξιόλογος σε αυτό τον κόσμο. Από μια οπτική καταλαβαίνω πολύ καλά τι ακριβώς ήθελε να πει, υπάρχουν όμως οπτικές που δείχνουν το αντίθετο ή αφαιρούν εντελώς τη σημασία του μεγέθους, του χώρου και του χρόνου, μιας και τα πάντα στο χωροχρόνο είναι σχετικά, όπως άλλωστε έχει αποδείξει η θεωρία της σχετικότητας και οι ερμηνείες της Κβαντομηχανικής.
Όταν κάποιος αρχίζει να κατανοεί το σχεδόν ασύλληπτα άπειρο μέγεθος του σύμπαντος ή του πολυσύμπαντος σύμφωνα με την Κβαντομηχανική και τις Θεωρίες των Χορδών, αρχίζει επίσης να κατανοεί το πόσο μικρός και ασήμαντος είναι σε αυτόν τον κόσμο, αυτό-παρομοιάζοντας τον εαυτό του με ένα μόριο νερού σε έναν ολόκληρο ωκεανό. Είναι όμως έτσι; Η αλήθεια είναι πως, όχι, είναι κάτι που σχετίζεται καθαρά με το πώς το αντιλαμβάνεσαι.
Ας πάρουμε για παράδειγμα διάφορες συγκρίσεις μεγεθών και αποστάσεων στο σύμπαν μας, ξεκινώντας από τον άνθρωπο και καταλήγοντας στο άπειρο:
- Αν συγκρίνουμε το μέγεθος ενός ανθρώπου σε σχέση με ένα ουράνιο σώμα όπως ο Ήλιος, είναι σαν να συγκρίνουμε μία σταγόνα με το μέγεθος των ωκεανών της Γης.
- Αν όμως συγκρίνουμε το μέγεθος του Ήλιου με ένα μεγαλύτερο ουράνιο σώμα όπως τον αστέρα UY Scuti (UY Ασπίδος) που βρίσκεται στον γαλαξία μας, είναι περίπου σαν να συγκρίνουμε έναν κόκκο άμμου με το μέγεθος ενός λεωφορείου:
- Συγκρίνοντας όμως τον αστέρα UY Scuti, με το μέγεθος του γαλαξία μας, είναι ξανά σαν να συγκρίνουμε μία σταγόνα με το μέγεθος των ωκεανών της Γης. Σημειωτέον ότι όλα τα αστέρια που βλέπουμε στον νυχτερινό ουρανό της Γης αποτελούν μόνο ένα μικροσκοπικό σημείο του γαλαξία μας, και ο γαλαξίας μας είναι μόνο ο ένας από τους θεωρητικά 2.000.000.000.000 (δύο τρισεκατομμύρια) γαλαξίες μόνο του «παρατηρήσιμου» σύμπαντος. Σημειωτέον επίσης, ότι η διάμετρος μόνο του γαλαξία μας αντιστοιχεί σε περίπου 100.000 έτη φωτός, όπου το 1 έτος φωτός αντιστοιχεί στο χρονικό διάστημα που χρειάζεται το φως για να ταξιδέψει μία απόσταση σε ένα έτος, ταξιδεύοντας με 300.000 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο. Που σημαίνει πώς, η διάμετρος του γαλαξία μας αντιστοιχεί σε περίπου 1 πεντακισεκατομμύριον χιλιόμετρα, δηλαδή 1.000.000.000.000.000.000 χιλιόμετρα.
- Αν όμως, συγκρίνουμε το μέγεθος του γαλαξία μας με το μέγεθος του πλήθους των υπόλοιπον γαλαξιών μέσα στο «παρατηρήσιμο» σύμπαν, είναι και πάλι σαν να συγκρίνουμε μία σταγόνα με το μέγεθος των ωκεανών της Γης. Σημειωτέον ότι οι αποστάσεις μεταξύ των γαλαξιών κυμαίνονται σε μερικά έως δεκάδες εκατομμύρια έτη φωτός. Πηγή αρχικής εικόνας: nature.com:
- Παρ' όλα αυτά, υπάρχει περίπου ο ίδιος αριθμός αστεριών στο «παρατηρήσιμο» σύμπαν, σε σύγκριση με τον αριθμό των μορίων σε μόνο μια σταγόνα νερού. Κάτι που μας δείχνει πως η ίδια πολυπλοκότητα υπάρχει και σε μικροσκοπική κλίμακα. Αν πάρουμε για παράδειγμα τις μαύρες τρύπες, βλέπουμε πως μπορούν να περιέχουν την μάζα ολόκληρων αστέρων όπως ο UY Scuti, η ακόμη και γαλαξιών, σε ένα απείρως μικροσκοπικά συσσωρευόμενο σημείο. Φανταστείτε να κρατάτε τον αστέρα UY Scuti μέσα στη παλάμη σας, λίγο πριν γίνει μαύρη τρύπα μέσω βαρυτικής κατάρρευσης, σε ένα απείρως συσσωρευόμενο σημείο, η οποία όμως περιέχει όλη τη μάζα του αστέρα η οποία συνεχώς αυξάνεται λόγο της βαρυτικής της έλξης και της στρέβλωσης του χωροχρόνου που καταπίνει τα πάντα που μπορεί να βρίσκονται η περνάνε από κοντά της, ακόμη και το φως.
- Αν όμως, συγκρίνουμε το μέγεθος του πλήθους των γαλαξιών, με το μέγεθος του σύμπαντος (χωροχρόνος), είναι σαν να συγκρίνουμε ένα σωματίδιο, με το άπειρο! Γιατί; Επειδή ο χωροχρόνος βασίζεται σε μαθηματικά, και γνωρίζουμε πως στα μαθηματικά, ή με απλά λόγια, στο μέτρημα, δεν μπορεί να υπάρξει αρχή και τέλος.
- Αν λάβουμε υπόψιν μας τις ερμηνείες της Κβαντομηχανικής και τις σχετικές Θεωρίες των Χορδών, βλέπουμε πως το σύμπαν μας είναι θεωρητικά ένα από τα άπειρα παράλληλα σύμπαντα (ή, για τους πιο συγκρατημένους, «δέκα εις την πεντακοσιοστή» σύμπαντα), όπου το κάθε ένα μπορεί να διέπεται από δικούς του φυσικούς νόμους. Μία πολύ βάσιμη θεωρία που ταυτόχρονα χαρακτηρίζεται ως αβάσιμη (όπου και τα δύο είναι σωστά) από πολλούς επιστήμονες, μιας και δεν υπάρχει τρόπος να αποδειχθεί πειραματικά. Επίσης, η θεωρία δείχνει πως το κάθε ένα από τα άπειρα σύμπαντα αντιπροσωπεύει τις άπειρες πιθανότητες εκδοχής της πραγματικότητας και των πιθανοτήτων της, ταυτόχρονα! Για (ένα απλούστατο) παράδειγμα, στη διάσταση του σύμπαντος στο οποίο βρίσκεσαι τώρα, έκανες σήμερα μία επιλογή που σε οδήγησε τελικά σε κάτι, ενώ ταυτόχρονα στη διάσταση ενός άλλου σύμπαντος έκανες μια άλλη επιλογή που σε οδήγησε τελικά σε κάτι άλλο, και πάει λέγοντας. Όπως καταλαβαίνεις, τα παραδείγματα ταυτόχρονων πιθανοτήτων που μπορούν να δοθούν για όλες τις διαστάσεις (για τα πάντα που υπάρχει πιθανότητα να γίνουν στην πραγματικότητά μας) είναι κυριολεκτικά άπειρα. Σχετικό βίντεο
Πηγή αρχικής εικόνας: io9.gizmodo.com - Εδώ καταλαβαίνουμε πως, το να συγκρίνουμε κάτι που στην τελική βασίζεται στο άπειρο, μπορεί να είναι μόνο σχετικό, μιας και τα μέτρα σύγκρισης παύουν να υπάρχουν. Η Κβαντομηχανική και οι διάφορες ερμηνείες της (πχ Βιοκεντρισμός) δείχνουν πως οι πιθανότητες μπορούν να εξαρτώνται από τη συνείδηση, η οποία μπορεί να είναι διηρημένη σε άπειρες «συνειδήσεις» αλλά ταυτόχρονα μπορεί να είναι και «η μοναδική». Στη περίπτωση της μοναδικής συνείδησης, το σύστημά της δημιουργεί τον πολυσύμπαν πιθανοτήτων ως άπειρες μοναδικές συνειδήσεις, επίσης ταυτόχρονα. Περιληπτικά, αυτό σημαίνει ότι η «ελεύθερη βούληση» είναι δεδομένη και πως στην ουσία είμαστε «ένα» με το «όλο», όπου η πιθανότητα πως «τα πάντα» έχουν ήδη γίνει, υπάρχει και δεν υπάρχει, ταυτόχρονα.
Συγκρίσεις και παραδείγματα της σχετικότητας των ταχυτήτων στο χωροχρόνο
- Πες πως βρίσκεσαι στη Γη και οδηγάς ένα αυτοκίνητο που κινείται με 100 km/h.
- Δεν αντιλαμβάνεσαι καν όμως, ότι ταυτόχρονα η Γη κινείται με 107.000 km/h ως προς τον ήλιο.
- Ταυτόχρονα, ο Ήλιος κινείται με 792.000 km/h ως προς τον γαλαξία μας.
- Και επίσης ταυτόχρονα, ο γαλαξίας μας κινείται με 2.100.000 km/h ως προς την κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου.
- Σχετικό βίντεο
Τι σχέση έχουν όλα αυτά με τη σημασία μας;
Άμεση. Παίρνοντας για παράδειγμα την ύπαρξη της συνείδησης, σε έναν κόσμο που διακατέχεται από το άπειρο και τα ασύλληπτα δεδομένα του, δεν μπορούμε παρά μόνο να τιμήσουμε αυτό το φαινόμενο. Η ύπαρξη της ζωής και της συνείδησης αποτελούν από μόνα τους το πιο σημαντικότατο φαινόμενο του σύμπαντος, ίσως ένα σύστημα του ίδιου του σύμπαντος για να μπορεί να αυτό-αντιλαμβάνεται την ύπαρξή του μέσω της διαίρεσης της συνείδησης σε πιθανότητες.
Εκτός αυτού όμως, υπάρχουν στοιχεία που μας δείχνουν πως οι μαθηματικές βάσεις και οι νόμοι με τους οποίους «εκφράζεται» το σύμπαν, υπάρχουν και σε εξαιρετικά μικρότερη κλίμακα, όπως για παράδειγμα τα κύτταρά μας και τα νευρωνικά δίκτυα του εγκεφάλου μας. Επίσης βλέπουμε πως η ακολουθία Fibonacci αντικατοπτρίζεται στην σπειροειδή κίνηση των γαλαξιών, όμως η ίδια ακολουθία αντικατοπτρίζεται και παντού στη φύση που μας περιβάλει, δείχνοντάς μας πως οι νόμοι είναι ίδιοι ανεξαρτήτως από τη κλίμακα. Όλα αυτά με τη σειρά τους μας δείχνουν πως σημασία έχει η βάση και όχι το μέγεθος το οποίο αυτή ορίζει.
Παραδείγματα:
Σύγκριση της δικτύωσης των νευρωνικών δικτύων του εγκεφάλου με τα δίκτυα των γαλαξιών
Υπάρχουν έρευνες που δείχνουν πως το σύμπαν είναι διαμορφωμένο όπως τα κύτταρα και τα νευρωνικά δίκτυα του εγκεφάλου μας, κάτι που συσχετίζει άμεσα τα δύο αυτά δεδομένα, μιας και φαίνεται να ακολουθούν τους ίδιους νόμους ανάπτυξης και συμπεριφοράς. (Πηγή έρευνας: nature.com)
Η ακολουθία Fibonacci
Όπως επίσης και η ακολουθία Fibonacci, η οποία αντικατοπτρίζεται στην σπειροειδή κίνηση των γαλαξιών, αλλά και παντού στη φύση που μας περιβάλει, σε οποιαδήποτε κλίμακα:
Σύγκριση της δομής του κυτταροπλάσματος των κυττάρων, με τη δομή ενός άστρου νετρονίων
Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Physical Review C, τα άστρα νετρονίων και το κυτταρόπλασμα των κυττάρων μας, έχουν κοινή δομή. Δομές αποτελούμενες από στοιβαγμένα φύλλα που συνδέονται με ελικοειδείς ράμπες - έχουν βρεθεί στο κυτταρόπλασμα (αριστερά) και στα άστρα νετρονίων (δεξιά):
Η δομή του κυτταροπλάσματος μέσα στα κύτταρά μας (a), και η δομή ενός άστρου νετρονίων (b)
Πηγή εικόνας: news.ucsb.edu | Πηγή έρευνας: journals.aps.org
Παραδειγματικά και εκπαιδευτικά βίντεο:
1. Σύγκριση μεγεθών διαφόρων ουράνιων σωμάτων, και τελικά το πολυσύμπαν
2. Η έννοια της ύλης στη Θεωρία της Σχετικότητας
(Από το κανάλι ΕΡΤ3, με τους καθηγητές του Πανεπιστημίου Αθηνών, Στράτο Θεοδοσίου και Μάνο Δανέζη)
3. Η ειδική Θεωρία της Σχετικότητας, περιληπτικά
4. Η γάτα του Σρέντινγκερ και οι ερμηνείες της Κβαντικής Φυσικής
Συμπέρασμα
Αν και το συμπέρασμα θα μπορούσε να βγει από την προηγούμενη παράγραφο με τίτλο «Τι σχέση έχουν όλα αυτά με τη σημασία μας;», θα προσθέσω και κάτι ακόμη. Θα ήθελα να πω πως, είναι μάταιο να προσπαθούμε να δείξουμε το πόσο μικροί είμαστε σε σχέση με το σύμπαν, διότι από την στιγμή που οι ίδιοι νόμοι διέπουν οποιαδήποτε κλίμακα, σημαίνει πως αποτελούμε άμεσα τα μέρη αυτού του συστήματος που προφανώς διακατέχεται από γεωμετρία άπειρης φρακταλικής δομής, όπου το μοτίβο επαναλαμβάνεται αυτούσιο σε άπειρο βαθμό μεγέθυνσης.
Πιθανότατα αυτό ήταν που ήθελε να διδάξει και η βιβλική φράση (με μεταφορική όμως έννοια), το ότι είμαστε όλοι «καθ' εικόνα και καθ' ομοίωσιν» του Θεού, θέλοντας προφανώς να δείξει πως αποτελούμαστε από την ίδια ουσία και τους ίδιους φυσικούς νόμους να την κυριαρχούν, που σημαίνει πως στην ουσία είμαστε «ένα» με το «όλο», ασχέτως αν οι άνθρωποι μπέρδεψαν την μετάφραση και το παρομοίωσαν εγωιστικά ως κάτι περιορισμένο και ξεχωριστά παρομοιασμένο στον άνθρωπο συγκεκριμένα, γιατί η αλήθεια είναι πως η μεταφορική αυτή έννοια μιλούσε γενικά για το φαινόμενο της ζωής και της συνείδησης, σε έναν κόσμο που διακατέχεται από μοτίβα που επαναλαμβάνονται σε άπειρο βαθμό μεγέθυνσης.
Άλλωστε, η κβαντική φυσική μας έχει αποδείξει πως δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη έννοια της ύλης, κάποια σωματίδια μπορούν να έχουν μορφή σωματιδίων όταν τα παρατηρούμε, μορφή κυμάτων και πιθανοτήτων ενέργειας όταν δεν τα παρατηρούμε, και μπορούν να βρίσκονται σε μία η πολλές θέσεις ταυτόχρονα, μέσα στον χωροχρόνο. Τα ίδια σωματίδια μπορούν και επηρεάζονται μέσω κβαντικής εμπλοκής, άμεσα και ακαριαία, ανεξαρτήτως από την απόσταση, ακόμη και εάν βρίσκονται στα δύο άκρα του σύμπαντος, σαν να μην υπάρχει καμία απολύτως απόσταση. Από εδώ γεννήθηκαν και οι Θεωρίες των Χορδών (βλ. παράδειγμα 7).
Τι έχει σημασία λοιπόν; Με απλά λόγια, σημασία έχει η συνείδησή σου και το τι κάνεις με αυτήν για να τιμήσεις αυτό το φαινόμενο, που ονομάζεται ζωή. Να μην υποτιμάς κανέναν και να σέβεσαι τους άλλους ως μορφές ζωής που αποτελούν με τη σειρά τους αυτό το «ένα», που στην ουσία δεν είναι καθόλου διαφορετικό από εσένα, ανεξαρτήτως αν υπάρχουν σχετικές διαφορές στο επίπεδο συνείδησης.