Βότανα - Οδηγός βοτάνων
- Λεπτομέρειες
- Κατηγορία: Κοινωνία & υγεία
- Τελευταία Ενημέρωση στις Παρασκευή, 01 Μαρτίου 2019 19:59
- Δημοσιεύτηκε στις Κυριακή, 18 Νοεμβρίου 2012 22:17
- Γράφτηκε από τον/την Άννα Παπαδοπούλου
Η σημασία των βοτάνων είναι αξιοσημείωτη στη ζωή μας. Τα χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητα μας, για τη φαρμακευτική, μαγειρική, καλλωπιστική ιδιότητα τους, αλλά έχουν και άλλες πολλές χρήσεις. Σχεδόν όλα τα φάρμακα, σαμπουάν, κρέμες και άλλα καλλωπιστικά προϊόντα περιέχουν στοιχεία βοτάνων, ή συνδυασμούς τους, άλλωστε η βοτανολογία είναι η βάση της φαρμακευτικής.
Εισαγωγή
Δυστυχώς οι συνήθειες μας στα έτοιμα, μας έχουν κάνει να ξεχάσουμε, το πόσο πολύτιμα είναι στη ζωή μας, ιδιαίτερα αν καταναλώνονται φρέσκα, κι έτσι στο κάθε πρόβλημα, πηγαίνουμε και αγοράζουμε προϊόντα, στα οποία το ποσοστό των φυσικών στοιχείων είναι ελάχιστο σε σχέση με τις χημικές συνθέσεις που περιέχουν. Αυτή η κατάσταση φανερώνει μία διαστρέβλωση της έννοιας της υγείας και μια αδυναμία του καθενός μας να πάρουμε την ευθύνη της διαχείρισης της στα χέρια μας, και πάνω σε αυτήν την άγνοια και την αδυναμία μας, έχει στηθεί ένα τεράστιο παζάρι από τις φαρμακοβιομηχανίες, και όχι μόνο απ αυτές.
Ευτυχώς όμως, η κληρονομιά που έχουμε απ τους προγόνους μας σε πληροφοριακό υλικό, μπορεί να μας βοηθήσει να ήμαστε ενήμεροι για το πώς μπορεί η φύση με τα βότανα της να μας γιατρέψει, να μας ομορφύνει, να μας χαλαρώσει, και να μας ισορροπήσει. Οι πρόγονοί μας επίσης θεωρούσαν τα φυτά ολοκληρωμένες οντότητες, κάτι που είναι αντιληψιακά σωστότατο, αλλά πλέον δεν αντιμετωπίζονται έτσι.
Οι άνθρωποι που θέλουν να ζουν με ποιότητα τη ζωή τους, εκτιμούν τις γνώσεις που έχουμε διαθέσιμες και τις εξελίσσουν, ψάχνοντας τρόπους να το πετύχουν. Κι έτσι απ’ τους αρχαίους πολιτισμούς, που είχαν ανακαλύψει τις αρωματικές ιδιότητες των βοτάνων,(χρησιμοποιώντας τα ως αρωματικά χώρου, λυχνάρια με αρωματισμένο λάδι, αρώματα, καλλυντικά, ποτ-πουρί και άλλα) μέχρι σήμερα μας δίδαξαν την αρωματοθεραπεία με τη χρήση αιθέριων ελαίων (πτητικές ουσίες που απομονώνονται από ένα αρωματικό φυτό), που η δράση τους μπορεί να είναι θεραπευτική, αναζωογονητική ή διεγερτική, αναλόγως με την επιλογή του φυτού. Επίσης οι φίλοι του καλού φαγητού καλλιεργούν βότανα κοντά στη κουζίνα τους, δημιουργώντας συνδυασμούς γεύσεων και παράλληλα φροντίζοντας τον οργανισμό.
Τα συμπλέγματα των βοτάνων είναι αρκετά ισορροπημένα ως προς την θεραπευτική τους δράση. Παρ' όλ' αυτά η σωστή δοσολογία κάθε βοτάνου διαφέρει από άτομο σε άτομο, γιαυτό συνιστάται η συμβουλή πριν την κατανάλωση από κάποιον έμπειρο ή ειδικό, ή από μια έγκυρη πηγή.
Η διαχείριση της υγείας μας δεν σημαίνει ολοκληρωτική άρνηση της ιατρικής. Απλά να εστιάσουμε στη διατήρηση της. Για έναν ποιοτικό τρόπο ζωής συνιστάται η φροντίδα του οργανισμού μας, διότι όπως είπε η Florence Nightingale "η θεραπεία είναι στην φροντίδα"! Και για να μπορείς να φροντίσεις τον εαυτό σου, χρειάζεται να ξέρεις τι καταναλώνεις, τι σου προσφέρει, και τι πραγματικά χρειάζεσαι.
Θεραπευτικά βότανα
Σκόρδο (Allium sativum)
Χρησιμοποιούμενα μέρη: Βολβός
Ιδιότητες: Είναι ισχυρό αντιβιοτικό και αντισηπτικό ενώ ταυτόχρονα ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Χρησιμοποιείται για μολύνσεις του αναπνευστικού και του πεπτικού αλλά και για δερματικές μυκητιάσεις. Μειώνει την πίεση και την πυκνότητα του αίματος και μπορεί να ωφελήσει στην πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων αλλά και τη ρύθμιση διαταραχών του κυκλοφοριακού όπως η υπέρταση. Επίσης ελαττώνει τη χοληστερίνη και τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα.
Χιλιόφυλλo (Achillea millefolium)
Χρησιμοποιούμενα μέρη: Τα υπέργεια τμήματα του φυτού και το αιθέριο έλαιο
Ιδιότητες: Είναι πικρό τονωτικό βότανο και βοήθα στην αντιμετώπιση της δυσπεψίας και άλλων στομαχικών διαταραχών. Έχει την ικανότητα να συσφίγγει τους βλεννογόνους και να σταματά τις αιμορραγίες. Παραδοσιακά χρησιμοποιείται για την επούλωση των πληγών. Ακόμη έχει αντισπασμωδικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Βοήθα στη ρύθμιση του εμμηνορροϊκού κύκλου καταπραΰνει τους πόνους της περιόδου και μειώνει την έντονη αιμορραγία. Βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος στις φλέβες.
Αλόη (Aloe vera)
Χρησιμοποιούμενα μέρη: Το διαυγές πήκτωμα (gel) από τα φύλλα και ο πικρός κίτρινος χυμός που παράγεται από τα φύλλα. Ιδιότητες: Gel:επουλωτικό, μαλακτικό, ενυδατικό. Χρησιμοποιείται για εγκαύματα από καυτά υγρά ή από τον ήλιο, για εκδορές και για όλα σχεδόν τα δερματικά προβλήματα. Επιταχύνει το ρυθμό επούλωσης και ελαττώνει τον κίνδυνο μολύνσεων.
Καλέντουλα (Calendula officinalis)
Χρησιμοποιούμενα μέρη: Άνθη
Ιδιότητες: Αντιφλεγμονώδες, αντισηπτικό, επουλωτικό. Αποτρέπει την εξάπλωση της μόλυνσης και επιταχύνει το ρυθμό αποκατάστασης. Χρησιμοποιείται για κοψίματα, εκδορές, πληγές, μικροεγκαύματα και ερεθισμένο δέρμα καθώς και για μυκητοπάθειες όπως η τριχοφυτία, τα ποδιά του αθλητή, κολπικές μυκητιάσεις κτλ. Μπορεί να ληφθεί εσωτερικά για την αντιμετώπιση φλεγμονών του πεπτικού όπως η γαστρίτιδα και τα πεπτικά έλκη.
Γαϊδουράγκαθο (Carduus marianum)
Χρησιμοποιούμενα μέρη: Άνθη και σπόροι.
Ιδιότητες: Προστατεύει τα κύτταρα του συκωτιού και βοήθα στην ανανέωση τους. Χρησιμοποιείται ως τονωτικό σε διάφορες περιπτώσεις όπου το συκώτι καταπονείται από λοιμώξεις, υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ η χημειοθεραπείες αλλά και για τη θεραπεία παθήσεων όπως η ηπατίτιδα και ο ίκτερος. Χρησιμοποιείται ως αντίδοτο σε δηλητηρίαση από μανιτάρια της οικογένειας amanita αλλά και για τη θεραπεία πεπτικών διαταραχών. Επίσης έχει αντικαταθλιπτικές ιδιότητες.
Χαμομήλι (Chamomilla recutita)
Χρησιμοποιούμενα μέρη: Άνθη
Ιδιότητες: Είναι ήπιο πικρό τονωτικό, χρησιμοποιείται για διαταραχές του πεπτικού (δυσπεψία, οξύτητα, κολικοί, τυμπανισμός, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου κτλ.) Αντισπασμωδικό, χαλαρωτικό, απομακρύνει την ένταση και βοήθα στην αϋπνία και τους πόνους της περιόδου. Έχει αντί-αλλεργικές και επουλωτικές ιδιότητες.
Εχινάτσεα (Echinacea angustifolia, E. Purpurea)
Χρησιμοποιούμενα μέρη: Η ρίζα και τα άνθη
Ιδιότητες: Διεγερτικό του ανοσοποιητικού, αυξάνει την αντίσταση σε μολύνσεις από βακτήρια και ιούς. Χρησιμοποιείται στη θεραπεία χρόνιων λοιμώξεων, για δερματικών παθήσεων, μολύνσεων του λαιμού (αμυγδαλίτιδα , φαρυγγίτιδα κτλ.) και γενικότερα προβλημάτων του αναπνευστικού. Βοηθάει στην αντιμετώπιση λοιμώξεων του ουρογεννητικού συστήματος. Χρησιμοποιείται για τα στοματικά έλκη και τις φλεγμονές των δοντιών. Εξωτερικά χρησιμοποιείται ως αντισηπτικό και επουλωτικό.
Ελευθερόκοκκος (Eleutherococcus senticosus) - Ginseng
Χρησιμοποιούμενα μέρη: Ρίζωμα
Ιδιότητες: Είναι τονωτικό, διεγερτικό και ενισχύει τα συστήματα προσαρμογής του οργανισμού. Αυξάνει την αιμάτωση του εγκεφάλου και βελτιώνει τη συγκέντρωση και τη διανοητική ευστροφία. Τονώνει το ανοσοποιητικό, αυξάνει τη ζωτικότητα του οργανισμού και βοήθα σε περιπτώσεις παρατεταμένης εξάντλησης και ατονίας που προέρχονται από υπερβολική εργασία και άγχος.
Λεβάντα (Lavandula officinalis)
Χρησιμοποιούμενα μέρη: Ανθη, αιθέριο έλαιο
Ιδιότητες: Έχει ηρεμιστική επίδραση στο νευρικό σύστημα και χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση του άγχους, της αϋπνίας και των πονοκεφάλων. Επίσης είναι πικρό τονωτικό του πεπτικού και χρησιμοποιείται στην αντιμετώπιση της δυσπεψίας και των αερίων. Το αιθέριο έλαιο είναι ισχυρά αντισηπτικό και αντιβακτηριδιακό και Διεγείρει τοπικά την κυκλοφορία του αιματος. Μειώνει τον πόνο και τη φλεγμονή και βοηθά την επούλωση σε πληγές και εγκαύματα.
Μελισσόχορτο (Melissa officinalis)
Χρησιμοποιούμενα μέρη: Υπέργεια τμήματα
Ιδιότητες: Είναι τονωτικό του νευρικού συστήματος και παράλληλα έχει ηρεμιστική δράση. Χρησιμοποιείται στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης, άγχους της νευρικής έντασης και της ταχυπαλμίας νευρικής φύσεως .Το αιθέριο έλαιο χρησιμοποιείται στην αντιμετώπιση του επιχείλιου έρπη.
Βασιλικός (Ocimum basilicum)
Χρησιμοποιούμενα μέρη: Υπέργεια τμήματα
Ιδιότητες: Είναι τονωτικό βότανο και ενισχύει τα συστήματα προσαρμογής του οργανισμού. Μειώνει τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα και χρησιμοποιείται στη θεραπεία του διαβήτη. Ακόμα χρησιμοποιείται ως γιατρικό για προβλήματα του αναπνευστικού (βήχας, βρογχίτιδα ,κτλ.)
Δεντρολίβανο (Rosmarinus officinalis)
Χρησιμοποιούμενα μέρη: Φύλλα, αιθέριο έλαιο
Ιδιότητες: Είναι μια πολύ καλή πηγή αντιοξειδωτικών και έχει αντιφλεγμονώδη και ήπια αντισηπτική δράση. Διεγείρει την κυκλοφορία του αίματος προς τον εγκέφαλο ενισχύοντας τη μνήμη και την συγκέντρωση. Επίσης βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος στο τριχωτό της κεφαλής και ενισχύει την τριχοφυΐα. Είναι νευροτονωτικό και χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση του χρόνιου άγχους και της κατάθλιψης.
Θυμάρι (Thymus vulgaris)
Χρησιμοποιούμενα μέρη: Τα υπέργεια τμήματα του φυτού και το αιθέριο έλαιο
Ιδιότητες: Έχει τονωτική επίδραση στον οργανισμό ενισχύοντας τις φυσιολογικές λειτουργίες και ιδιαίτερα το ανοσοποιητικό σύστημα. Είναι ισχυρό αντισηπτικό και αντιμυκητιακό και χρησιμοποιείται στη θεραπεία μολύνσεων του στήθους όπως η βρογχίτιδα και ο κοκίτης. Είναι αποχρεμπτικό και είναι ιδιαίτερα χρήσιμο στην περίπτωση του ξερού ερεθιστικού βήχα. Επίσης έχει τονωτική επίδραση στο πεπτικό και βοήθα στην αντιμετώπιση της δυσπεψίας και του τυμπανισμού. Εξωτερικά χρησιμοποιείται για μυκητιάσεις όπως τα ποδιά του αθλητή και η στοματίτιδα, τα τσιμπήματα των εντομών και τις ψείρες.
Τσουκνίδα (Urtica dioica)
Χρησιμοποιούμενα μέρη: Τα φύλλα, οι βλαστοί και η ρίζα
Ιδιότητες: Είναι καθαριστικό και αποτοξινωτικό βότανο. Αυξάνει την παραγωγή ούρων και την αποβολή άχρηστων αποβλήτων και τοξινών από τον οργανισμό. Έχει αντιαλλεργιογόνο δράση και χρησιμοποιείται για την αλλεργική καταρροή, το άσθμα και τις δερματικές παθήσεις που προκαλούν φαγούρα. Επίσης έχει στυπτικές ιδιότητες και χρησιμοποιείται για την έντονη αιμορραγία της περιόδου. Η τσουκνίδα έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε σίδηρο αλλά και σε βιταμίνη c που διευκολύνει την απορρόφησή του και χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις αναιμίας. Η ρίζα έχει καθιερωθεί πλέον μετά από έρευνες ως φάρμακο για τη θεραπεία του προστάτη και παραδοσιακά χρησιμοποιείται για την πιτυρίδα και την τριχόπτωση.
Τζίντζερ (Zingiber officinale)
Χρησιμοποιούμενα μέρη: Το ρίζωμα
Ιδιότητες: Είναι τονωτικό του πεπτικού διευκολύνει την πέψη λιπών και σακχάρων. Χρησιμοποιείται εκτεταμένα για τη δυσπεψία και τον τυμπανισμό, αλλά και για την αντιμετώπιση της πρωινής ναυτίας και της ναυτίας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Είναι αντισηπτικό και αντιφλεγμονώδες και χρησιμοποιείται για γαστρεντερικές λοιμώξεις .Επίσης είναι θερμαντικό και καταπραϋντικό για το βήχα και χρησιμοποιείται για τα κρυολογήματα και τα προβλήματα του αναπνευστικού. Τέλος βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος προς την επιδερμίδα και χρησιμοποιείται για τις χιονίστρες και την αντιμετώπιση της κακής κυκλοφορίας στα άκρα.